Spiekbriefjes fotografie-praktijk

Statief gebruiken

Let bij gebruik van statief op de volgende punten

uitzetten op je camera: beeldstabilisatie
gebruik zelfontspanner of afstandbediening om trilling te voorkomen
stevige ondergrond
verzwaar het statief bij veel wind met bijvoorbeeld zand

Handmatig flitsen

In de TTL-stand van je reportageflitser wordt de flitskracht automatisch aangepast aan je ingevoerde instellingen en hoef je niets te begrijpen over de werking van een flitser.

Maar vaak levert de handmatig ingestelde flitser een veel mooiere foto op.

De flitskracht van je flitser wordt bepaald door drie factoren op je camera
– het diafragma
– de isowaarde
– de brandpuntsafstand

De sluitertijd heeft geen invloed, want het flitsmoment zelf is korter dan de snelst mogelijke sluitertijd.

Het diafragma bepaalt hoeveel licht er op de gevoelige plaat valt. Is het gat klein, dan moet je flitser flink krachtig zijn om voldoende licht naar binnen te persen. Dat kost bijna al zijn vermogen. Grote afstand kan de opgewekte lichtbundel daardoor niet meer afleggen.

(diafragma 1.8 levert de maximale lengte van de flitser- lichtbundel op, diafragma 22 levert een kortere flitser-lichtbundel op)

Met de iso-waarde geef je aan hoeveel licht je wilt opvangen op je gevoelige plaat, de sensor. Lage isowaarde = weinig vraag = weinig flitskracht.

Met Iso 100 geef je aan dat je weinig flitslicht nodig hebt. Met iso 200 verkrijg je een tweemaal grotere lichtbundel en iso 400 levert 4x meer licht op, dus een 4x verder rijkende flitslichtbundel.

De brandpuntsafstand beïnvloedt het oppervlakte buiten je camera dat met de flitser-lichtbundel wordt verlicht. Een groot oppervlakte zal minder licht opvangen omdat het licht meer verstrooid wordt. Een klein oppervlakte ontvangt het licht gebundeld dus feller.

Een korte brandpuntafstand als 28 mm verstrooit het licht, en dus ook de flitser-lichtbundel, over een groot oppervlak. De flitser-lichtbundel reikt dan dus niet ver.

Een lange brandpuntafstand als 300 mm bundelt het licht, de flitsafstand wordt een stuk groter, want de flitser-lichtbundel reikt een stuk verder.

Je kunt bovenstaande ook anders zeggen.
T.a.v. het diafragma: hoe groter de opening – laag getal – hoe langer de flitsafstand.

T.a.v. de iso-waarde: hoe hoger de iso-waarde, hoe langer de flitsafstand.

T.a.v. de brandpuntsafstand: hoe meer zoom, hoe meer gebundeld licht hoe langer de flitsafstand.

Of omgekeerd gezegd:
Hoe kleiner het diafragma – hoog getal, f 22 – hoe meer flitskracht nodig is en dus hoe korter de flitsafstand wordt.
Hoe lager de iso-waarde, hoe minder de flitskracht en dus hoe korter de flitsafstand.
Flink uitzoomen bij een onderwerp (een brandpuntsafstand van 28 mm gebruiken in plaats van een 70 mm) geeft een bredere lichtbundel en dus een kortere flitsafstand.

Oplossingen weinig licht

Gebruik hulpmiddelen zoals
– statief (zie spiekbriefje ´statief´)
– flitser (zie spiekbriefje ´flitser´)
– ledpanelen
– reflectiescherm
– pittenkussen
– touwtjesstatief

Maar denk vooral ook in praktische oplossingen

spiekbriefjes foto-verhalen.nl

Blauwe uurtje

Het Blauwe uurtje is het moment tussen donker een licht (en het duurt geen uur, soms maar vijf minuten)

Gouden uurtje

Lichtbron als ster op foto

Hoe kleiner de lichtbron in beeld verschijnt, hoe makkelijker het is een lichtbron – bijvoorbeeld de zon, een lantaarnpaal of een kerstboomlampje – als sterretje op de foto te krijgen.
Gebruik een klein diafragma (f16 tot f22).
Is de lichtbron (relatief) te groot dan wil het niet.
De zon is dus vaak een te grote lichtbron.
Verkleinen door
– groothoeklens te gebruiken (zon kleiner in beeld)
– zonlicht te filteren, bijvoorbeeld door bladerdek voor de zon
– zonlicht tussen licht blokkerende objecten laten doorpiepen

spiekbriefjes foto-verhalen.nl

Scherptediepte max?

gebruik groothoeklens
bepaal brandunt
bepaal diafragma
bepaal hyperbrandpuntsafstand met calulator of tabel
Gebruik het automatische scherpstelsysteem om scherp te stellen op de hyperbrandpuntsafstand
Zet de camera terug op handmatige scherpstelling.
Richten en klikken.

Hoe maak je mooie bokeh?

Gebruik een lange brandpuntsafstand (50 mm of meer).
Selecteer een groot diafragma (f/1.4, f/1.8, f/2.8).
Ga dicht bij het onderwerp staan. Stel de lens scherp op het onderwerp dat u scherp wilt hebben.
Plaats je onderwerp ver van de achtergrond die je wazig wilt maken.
Zorg ervoor dat er kleine achtergrondhighlights zijn, zoals spiegelreflecties of lichtbronnen (kunstmatig of natuurlijk).

Perspectieffouten

Aiii, ik wil perspectieffouten voorkomen
* Gebruik een lens met een vaste brandpuntsafstand, of het middengebied van je zoomlens.
* Ga recht voor je onderwerp staan. * Kantel je camera niet naar voren of naar achteren.
* Zet gebouwen niet te krap gekaderd op de foto, maar creëer ruimte om de (eigenlijk onvermijdelijk te verkrijgen) scheve lijnen in de nabewerking recht te kunnen trekken.
* Gebruik geen groothoeklenzen, die geven sowieso een perspectivische vertekening.

spiekbriefjes foto-verhalen.nl

Focus-stacking

Doel:
Met gebruik van Photoshop zelf de baas zijn over de hoeveelheid scherptediepte in je foto in plaats van dat je lens dat bepaald.

Gebruik:
Bij macro-, product- en landschapsfotografie

Kort:
Maak diverse foto´s met dezelfde compositie, maar met verschillende scherpstelpunten. Laat ze met een gestandaardiseerd proces samenvoegen in Photoshop

camera op statief
stabilisator uit
onveranderlijk licht
insteslede onder camera, om de camera schuin en stevig vast te zetten
diafragma 4
iso 50 of 100
belichting corrigeren met sluitertijd
zelfontspanner op 2 sec
afstandsbediening gebruiken

Zet de camera zo op de instelslede dat je deze het gewenste aantal centimeters naar voren kan bewegen
hoe groot is je onderwerp? Hoe ver reikt je scherptediepte met de gebruikte instellingen? (zie hyperfocustabel)

Stel scherp op voorste punt van je onderwerp
verander instelling autofocus naar manuele focus
maak meerdere foto´s met dezelfde compositie en stel steeds scherp op punt paar millimeter naar voren Doe dit zorgvuldig met de instelslede
Voorkom bewegingstrilling in de camera, steeds even wachten als je statief of camera hebt aangeraakt

Werk zeer zorgvuldig, zodat uiteindelijk ieder deel van je foto een keer scherp in beeld is. Delen overslaan is funest voor het eindresultaat.

Groot diafragma geeft soms maar paar centimeter scherptediepte.
Klein diafragma maakt soms de achtergrond ook scherp, en geeft de foto mogelijk een rommelige look.

In photoshop:
zet foto’s in aparte map
lagen samenvoegen in bestand/scripts/bestanden laden naar stapel – vinkje aan: proberen automatisch uit te lijnen
groot proces, dus eventueel vooraf jpg´s van maken, maar bij computer met voldoende vermogen onwenselijk.

Maak Groep van je lagen foto´s
Selecteer de lagen in de Groep
kies Bewerken > Lagen automatisch overvloeien.
In het dialoogvenster selecteren: ´Afbeeldingen stapelen´ en ´Naadloze tinten & kleuren´ en ´vullen met behoud van inhoud bij transparante gebieden´.

Je krijgt nu een stapel laagmaskers
Maak er één laag van of bewerk de lagen naar wens (wel heel lastig, beter alleen goede lagen gebruiken).

De samengevoegde foto kun je bewerken/ontwikkelen zoals je wilt.
Eventueel ter afronding door het Topaz-pakket halen.

Bewaar uiteindelijk alleen de originele bestanden en het eindresultaat. Gooi de tussenfases weg als je klaar bent, want ze vreten geheugen.

To do-lijstje HDR-fotografie

Zie je op je histogram dat er links of rechts veel meer kleurnuances beschikbaar zijn dan in het histogram getoond kan worden (de berg links of rechts loopt buiten beeld verder naar beneden)? Schakel over op de HDR-methodiek.

spiekbriefjes foto-verhalen.nl

Werkvolgorde bij maken stilstaand beeld

Weinig tijd of komt het niet zo krekt:
– beeld bepalen
– brandpuntsafstand bepalen
– witbalans op auto, of zelf instellen
– lichtmeetpunt of -vlak bepalen
– scherpstelpunt(en) of -vlak bepalen
– autofocus op s-stand
– diafragma bepalen (vaak f 4.5 of f5.6 of f 7.1)
– sluitertijd bepalen (vaak 100 tot 160)
– iso op auto

Witte effen achtergrond?

Wil je bij je stilleven een witte, effen achtergrond creëren?

Achtergrond 2,5 stops hoger belichten dan je object.
Tussen object en achtergrond flinke afstand realiseren

Fotograaf op het feestje

– 50 mm lens (of meer groothoek, 35 mm)
– handmatige flitser
– instellingen zonder flitser: f2.8, 1/80 sluitertijd, iso aanpassen op voldoende omgevingslicht
– instellingen met flitser f4, 1/125 sluitertijd, iso afstemmen op voldoende omgevingslicht, flitskracht op 1/4
– proeffoto maken en instellingen bijstellen.

Fotografeer het liefst zonder flitser om sfeer te behouden
Kan bijvoorbeeld met instellingen f 2.8, 1/80 sec, iso 2000 – maar let wel op de geringe scherptediepte die je hiermee hebt
Gebruik groothoeklens om zoveel mogelijk scherp te krijgen; heb je niet zo´n vaste hand of zware lens: voorkom bewegingsonscherpte en kies toch maar sluitertijd 1/125 dansende mensen? 1/200 sluitertijd

Lenskeuze 24 -105 is praktisch in gebruik, maar wat zwaar.
Vol feestje? 50 mm lens handig (en licht in gewicht).
Als je handmatige flitser gebruikt is vast brandpunt handig, omdat ook deze invloed heeft op de lengte van de lichtflitsbundel.

Zorg dat je zelf onderdeel van het feest bent, zodat je zo min mogelijk als fotograaf gezien wordt.

Hieronder nog wat tips over
a. scherptediepte op het feestje
b. gebruik van de flitser op een feestje.

Scherptediepte op een feestje
Let op de beoogde scherptediepte.
Voorbeeld bij gebruik Sony A7III en gebruik brandpuntafstand van 24 mm:
scherpstelpunt op 1 m = 30 cm scherpscherpstelpunt op 1,5 m = 50 cm scherpscherpstelpunt op 2,5 m = 2 m scherp) Tip: stel scherp op afstand van 8 meter, dan is alles scherp vanaf 3,5 m tot achterin scherpstelpunt op 5 m dan is alles vanaf 3 m tot 16 meter scherp scherpstelpunt op 4 m dan is alles vanaf 2,5 m tot 9 meter scherp scherpstelpunt op 3 m dan is alles vanaf 2 m tot 5 meter scherp
Handig: Zet na het scherpstellen de camera op manual focos)

Flitsen op een feestje
Met flitser zouden je instellingen bijvoorbeeld kunnen zijn: 1/125, f4 en iso daarop aanpassen.
Sluitertijd 1/60 is ook nog prima omdat flitser het moment bevriest
(sommige fotografen gebruiken 1/30 of zelfs 1 sec voor de stijl)
Kies liever langere sluitertijd zodat je niet alle sfeer stuk flitst. Belichtinscompensatie 1/3 tot 1 stop in de min + ttl-flitser op 1/3 stop min
Flitser 45 graden omhoog, of als kan bounchen (flitser recht omhoog, reflectie via plafond)
Dansende mensen en flitsen: flitsen op 2e gordijn.

Met je sluitertijd bepaal je hoeveelheid omgevingslicht, met je diafragma de scherptediepte in je foto en de lengte van je flitslichtbundel.
Met de isowaarde bepaal je de totale sfeer; je beïnvloed de hoeveelheid licht dat op de sensor valt, de lengte van de flitslichtbundel en de korrelgrote van foto.

Instellingen bij gebruik handmatige flitser diafragma f4 (maar dan reikt de lichtbundel van je flits niet zo ver)
iso op 100 zetten, sluitertijd op 125 flitskracht van je flitsers op 1/4 zetten
proeffoto maken x
Iso zo nodig ophogen, sluitertijd verlagen en flitskracht hierop afstellen tot je de goed sfeer in een foto hebt.
(iso verdubbelen geeft 2x meer flitslicht, sluitertijd verlengen geeft meer omgevingslicht, flitskracht aanpassen geeft meer of minder flitslicht. Experimenteer tot je een goede mix van natuurlijk licht en flitslicht hebt.)
Wil je flitslicht tot achterin de zaal, verklein dan 1. diafragma, want klein diafragma geeft langste lichtbundel; 2. de iso-waarde, want meer iso geeft langere lichtbundel en 3. de flitskracht op je flitser.

Terug naar alle Spiekbriefjes

Terug naar Toegelicht

Spiekbriefjes fotografie-praktijk

Statief gebruiken

Handmatig flitsen

Oplossingen weinig licht

Problemen door weinig licht

Blauwe uurtje

Lichtbron als ster op foto

Scherptediepte max?

Hoe maak je mooie bokeh?

Perspectieffouten

Focus-stacking

To do-lijstje HDR-fotografie

Werkvolgorde bij maken stilstaand beeld

Witte effen achtergrond?

Fotograaf op het feestje

Geef een reactie Reactie annuleren